Σύμφωνα με τον ορισμό που είναι περισσότερο αποδεκτός από την επιστημονική κοινότητα σήμερα, ‘’οι μαθησιακές δυσκολίες ή ειδικές μαθησιακές δυσκολίες ή ειδικές εξελικτικές μαθησιακές δυσκολίες’’ είναι ένας γενικός όρος που αναφέρεται σε μία ετερογενή ομάδα διαταραχών, οι οποίες δημιουργούν σημαντικές δυσκολίες στην απόκτηση ή στη χρήση των ικανοτήτων της ακρόασης, της ομιλίας, της ανάγνωσης, της γραφής, του συλλογισμού ή της μαθηματικής σκέψης. Αυτές οι διαταραχές είναι εγγενείς στο άτομο, θεωρείται ότι οφείλονται σε δυσλειτουργίες του κεντρικού νευρικού συστήματος και μπορεί να εμφανίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Προβλήματα αυτορρύθμισης, διαπροσωπικής αντίληψης και κοινωνικής αλληλεπίδρασης μπορεί να παρουσιάζονται παράλληλα με τις μαθησιακές δυσκολίες, αλλά δε συνιστούν τα ίδια μαθησιακή δυσκολία.
Σήμερα πιστεύουμε λοιπόν πως αν και οι μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να συνυπάρχουν και με άλλες δυσκολίες (αισθητηριακή βλάβη, νοητική υστέρηση, σοβαρή συναισθηματική διαταραχή) δεν είναι το άμεσο αποτέλεσμα αυτών των καταστάσεων ή επιδράσεων (Hammill, 1990)
Γενικά χαρακτηριστικά μαθητών με Μαθησιακές Δυσκολίες
ανώριμη και ανοργάνωτη συμπεριφορά. Έλλειψη οργάνωσης στη σχολική τσάντα, στο δωμάτιό τους, στα συρτάρια της ντουλάπας τους, στον τρόπο που μελετούν τα μαθήματά τους.
δυσκολίες στην επιλογή, ταξινόμηση, αποθήκευση και οργάνωση των πληροφοριών στο αρχείο του μυαλού τους.
δυσκολίες στις αλληλουχίες π.χ. στο να μάθουν τις μέρες της εβδομάδας, τους μήνες και τις εποχές του χρόνου, να δέσουν τα κορδόνια τους, να βρουν μια λέξη στο λεξικό κ.α.
Έλλειψη “στοχαστικότητας’’. Αυτόματη δηλαδή απάντηση σε ερωτήσεις και προβλήματα που κατά κανόνα είναι λανθασμένες αφού δεν έχουν σκεφτεί πριν απαντήσουν.
δυσκολία στο να καταγράψουν ένα μήνυμα από το τηλέφωνο γιατί πρέπει να ακούν και να γράφουν γρήγορα και ταυτόχρονα.
περιορισμένη συγκέντρωση προσοχής και γρήγορη κόπωση, γιατί ο μηχανισμός ‘’φιλτραρίσματος’’ του εγκεφάλου, ο οποίος ξεχωρίζει το άσχετο και το επουσιώδες, επιτρέποντας στο άτομο να συγκεντρωθεί στο ουσιώδες, δε λειτουργεί ικανοποιητικά.
δυσκολίες στην ακολουθία περίπλοκων οδηγιών
αποδιοργάνωση σε ατμόσφαιρα άγχους και έντασης
θυμούνται απ’ έξω το πρόγραμμα της τηλεόρασης, αλλά όχι την ορθογραφία απλών καθημερινών λέξεων.
δείχνουν απογοητευμένα, χωρίς διάθεση για σχολική εργασία. Έχουν δηλαδή χαμηλή αυτοεκτίμηση.
χαρακτηρίζονται από ανώριμη κινητικότητα, περιγράφονται ως ‘’ζημιάρικα’’ και αδέξια παιδιά.
επειδή το κεντρικό νευρικό τους σύστημα αναπτύσσεται πιο αργά, παραμένουν για περισσότερο χρόνο, από τους συμμαθητές τους, στο στάδιο της συγκεκριμένης σκέψης, το οποίο σύμφωνα με τον Πιαζέ, προηγείται της αφηρημένης σκέψης.
δυσκολεύονται πολύ να μάθουν ορισμούς, να θυμούνται ημερομηνίες, μάχες, συνθήκες, ονόματα κλπ.
δυσκολεύονται να κατανοήσουν γραφικές παραστάσεις
δυσκολεύονται στην αντιγραφή από πίνακα ή καθ’ υπαγόρευση γιατί ο ρυθμός της είναι πιο γρήγορος απ’ αυτόν που μπορούν να ακολουθήσουν.
κρατάνε το μολύβι πολύ σφιχτά ή με λάθος τρόπο, με αποτέλεσμα να κουράζεται εύκολα το χέρι τους.
Ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες δεν παρουσιάζει απαραίτητα όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά, αλλά μέρος απ’ αυτά.
Μαθησιακές Δυσκολίες έχουν όσοι μαθητές παρουσιάζουν
νοητική αναπηρία, αισθητηριακές αναπηρίες όρασης (τυφλοί, αμβλύωπες με χαμηλή όραση)
αισθητηριακές αναπηρίες ακοής (κωφοί, βαρήκοοι)
κινητικές αναπηρίες, χρόνια μη ιάσιμα νοσήματα
διαταραχές ομιλίας-σλόγου
ειδικές μαθησιακές δυσκολίες όπως δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία,
σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα.
ειδική γλωσσική διαταραχή
οριακή νοημοσύνη
διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (φάσμα αυτισμού), ψυχικές διαταραχές και πολλαπλές αναπηρίες